CNC İşleme Teknolojisi ve CNC Takım Tezgahı Bakımının Temel Noktalarının Analizi
Özet: Bu makale, CNC işleme kavramını ve özelliklerini derinlemesine incelerken, geleneksel takım tezgahlarının işleme teknolojisi yönetmelikleriyle arasındaki benzerlik ve farklılıkları da ele almaktadır. Esas olarak, CNC takım tezgahı işlemesinin tamamlanmasından sonra alınması gereken önlemler üzerinde durmaktadır. Bu önlemler arasında takım tezgahlarının temizliği ve bakımı, kılavuz raylardaki yağ silecek plakalarının muayenesi ve değiştirilmesi, yağlama yağı ve soğutma sıvısının yönetimi ve güç kesme sırası yer almaktadır. Ayrıca, CNC takım tezgahlarının çalıştırılması ve çalıştırılması prensiplerini, çalışma özelliklerini ve güvenlik önlemlerinin temel noktalarını ayrıntılı olarak ele alarak, CNC işleme alanında çalışan teknisyen ve operatörlere kapsamlı ve sistematik bir teknik rehberlik sunarak CNC takım tezgahlarının verimli çalışmasını ve uzun hizmet ömrünü garanti altına almayı amaçlamaktadır.
I. Giriş
CNC işleme, modern mekanik üretim alanında son derece önemli bir konuma sahiptir. Üretim endüstrisinin sürekli gelişimiyle birlikte, parça işlemede hassasiyet, verimlilik ve esneklik konusunda giderek daha yüksek gereksinimler ortaya çıkmıştır. Dijital kontrol, yüksek otomasyon seviyesi ve yüksek işleme hassasiyeti gibi avantajları sayesinde CNC işleme, karmaşık parçaların işleme sorunlarını çözmek için kilit bir teknoloji haline gelmiştir. Bununla birlikte, CNC takım tezgahlarının verimliliğini tam olarak ortaya koymak ve hizmet ömürlerini uzatmak için, yalnızca CNC işleme teknolojisini derinlemesine anlamak değil, aynı zamanda kullanım, bakım ve onarım gibi konularda CNC takım tezgahlarının teknik şartname gerekliliklerine de sıkı sıkıya uymak gerekmektedir.
II. CNC İşlemeye Genel Bakış
CNC işleme, CNC takım tezgahlarındaki dijital bilgileri kullanarak parçaların ve kesici takımların yer değiştirmesini hassas bir şekilde kontrol eden gelişmiş bir mekanik işleme yöntemidir. Geleneksel takım tezgahı işlemeyle karşılaştırıldığında önemli avantajlara sahiptir. Değişken parça çeşitliliği, küçük partiler, karmaşık şekiller ve yüksek hassasiyet gerektiren işleme görevlerinde, CNC işleme güçlü bir uyum ve işleme kabiliyeti gösterir. Geleneksel takım tezgahı işleme genellikle fikstürlerin sık sık değiştirilmesini ve işleme parametrelerinin ayarlanmasını gerektirirken, CNC işleme tüm tornalama işlemlerini tek seferlik sıkıştırma yoluyla programların kontrolü altında sürekli ve otomatik olarak tamamlayabilir, bu da yardımcı süreyi büyük ölçüde azaltır ve işleme verimliliği ile işleme hassasiyetinin istikrarını artırır.
CNC takım tezgahlarının ve geleneksel takım tezgahlarının işleme teknolojisi düzenlemeleri genel çerçevede genellikle tutarlı olsa da, örneğin parça çizim analizi, proses planı formülasyonu ve takım seçimi gibi adımların tümü gerekli olsa da, CNC işlemenin belirli uygulama sürecindeki otomasyon ve hassasiyet özellikleri, proses detaylarında ve işletme süreçlerinde birçok benzersiz özelliğe sahip olmasını sağlar.
CNC takım tezgahlarının ve geleneksel takım tezgahlarının işleme teknolojisi düzenlemeleri genel çerçevede genellikle tutarlı olsa da, örneğin parça çizim analizi, proses planı formülasyonu ve takım seçimi gibi adımların tümü gerekli olsa da, CNC işlemenin belirli uygulama sürecindeki otomasyon ve hassasiyet özellikleri, proses detaylarında ve işletme süreçlerinde birçok benzersiz özelliğe sahip olmasını sağlar.
III. CNC Takım Tezgahı İşleme İşleminin Tamamlanmasından Sonra Alınacak Önlemler
(I) Makine Takımlarının Temizliği ve Bakımı
Talaş Kaldırma ve Takım Tezgahı Silme
İşleme tamamlandıktan sonra, takım tezgahının çalışma alanında çok sayıda talaş kalacaktır. Bu talaşlar zamanında temizlenmezse, takım tezgahının kılavuz rayları ve vidalı milleri gibi hareketli parçalarına girerek parçaların aşınmasını artırabilir ve takım tezgahının hassasiyetini ve hareket performansını etkileyebilir. Bu nedenle, operatörler, tezgah, aparatlar, kesici takımlar ve takım tezgahının çevresindeki talaşları dikkatlice temizlemek için fırça ve demir kancalar gibi özel aletler kullanmalıdır. Talaş temizleme işlemi sırasında, talaşların takım tezgahının yüzeyindeki koruyucu kaplamayı çizmemesine dikkat edilmelidir.
Talaş kaldırma işlemi tamamlandıktan sonra, gövde, kontrol paneli ve kılavuz raylar dahil olmak üzere tezgahın tüm parçalarının temiz ve yumuşak bir bezle silinmesi, tezgah yüzeyinde yağ lekesi, su lekesi veya talaş kalıntısı kalmamasını sağlayarak tezgah ve çevresinin temiz kalmasını sağlar. Bu, tezgah yüzeyinin temiz görünmesine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda toz ve kirlerin tezgah yüzeyinde birikmesini ve ardından tezgah içindeki elektrik sistemine ve mekanik şanzıman parçalarına girmesini önleyerek arıza oluşma olasılığını azaltır.
İşleme tamamlandıktan sonra, takım tezgahının çalışma alanında çok sayıda talaş kalacaktır. Bu talaşlar zamanında temizlenmezse, takım tezgahının kılavuz rayları ve vidalı milleri gibi hareketli parçalarına girerek parçaların aşınmasını artırabilir ve takım tezgahının hassasiyetini ve hareket performansını etkileyebilir. Bu nedenle, operatörler, tezgah, aparatlar, kesici takımlar ve takım tezgahının çevresindeki talaşları dikkatlice temizlemek için fırça ve demir kancalar gibi özel aletler kullanmalıdır. Talaş temizleme işlemi sırasında, talaşların takım tezgahının yüzeyindeki koruyucu kaplamayı çizmemesine dikkat edilmelidir.
Talaş kaldırma işlemi tamamlandıktan sonra, gövde, kontrol paneli ve kılavuz raylar dahil olmak üzere tezgahın tüm parçalarının temiz ve yumuşak bir bezle silinmesi, tezgah yüzeyinde yağ lekesi, su lekesi veya talaş kalıntısı kalmamasını sağlayarak tezgah ve çevresinin temiz kalmasını sağlar. Bu, tezgah yüzeyinin temiz görünmesine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda toz ve kirlerin tezgah yüzeyinde birikmesini ve ardından tezgah içindeki elektrik sistemine ve mekanik şanzıman parçalarına girmesini önleyerek arıza oluşma olasılığını azaltır.
(II) Kılavuz Raylardaki Yağ Silecek Plakalarının Muayenesi ve Değiştirilmesi
Yağ Silecek Plakalarının Önemi ve Muayene ve Değişimi İçin Önemli Noktalar
CNC takım tezgahlarının kılavuz raylarındaki yağ sıyırma plakaları, kılavuz rayların yağlanması ve temizlenmesinde önemli bir rol oynar. İşleme süreci boyunca, yağ sıyırma plakaları kılavuz raylara sürekli sürtünerek zamanla aşınmaya eğilimlidir. Yağ sıyırma plakaları ciddi şekilde aşındığında, kılavuz raylara etkili ve eşit bir şekilde yağ uygulayamazlar. Bu da kılavuz rayların yetersiz yağlanmasına, sürtünmenin artmasına ve kılavuz rayların aşınmasının daha da hızlanmasına neden olarak takım tezgahının konumlandırma hassasiyetini ve hareket düzgünlüğünü etkiler.
Bu nedenle, operatörler her işleme tamamlandıktan sonra kılavuz raylardaki yağ silecek plakalarının aşınma durumunu kontrol etmeye dikkat etmelidir. Kontrol sırasında, yağ silecek plakalarının yüzeyinde çizik, çatlak veya deformasyon gibi belirgin hasar belirtileri olup olmadığını gözlemlemek ve aynı zamanda yağ silecek plakaları ile kılavuz raylar arasındaki temasın sıkı ve düzgün olup olmadığını kontrol etmek mümkündür. Yağ silecek plakalarında hafif bir aşınma tespit edilirse, uygun ayarlamalar veya onarımlar yapılabilir; aşınma şiddetliyse, kılavuz raylarının her zaman iyi yağlanmış ve çalışır durumda olmasını sağlamak için yeni yağ silecek plakaları zamanında değiştirilmelidir.
CNC takım tezgahlarının kılavuz raylarındaki yağ sıyırma plakaları, kılavuz rayların yağlanması ve temizlenmesinde önemli bir rol oynar. İşleme süreci boyunca, yağ sıyırma plakaları kılavuz raylara sürekli sürtünerek zamanla aşınmaya eğilimlidir. Yağ sıyırma plakaları ciddi şekilde aşındığında, kılavuz raylara etkili ve eşit bir şekilde yağ uygulayamazlar. Bu da kılavuz rayların yetersiz yağlanmasına, sürtünmenin artmasına ve kılavuz rayların aşınmasının daha da hızlanmasına neden olarak takım tezgahının konumlandırma hassasiyetini ve hareket düzgünlüğünü etkiler.
Bu nedenle, operatörler her işleme tamamlandıktan sonra kılavuz raylardaki yağ silecek plakalarının aşınma durumunu kontrol etmeye dikkat etmelidir. Kontrol sırasında, yağ silecek plakalarının yüzeyinde çizik, çatlak veya deformasyon gibi belirgin hasar belirtileri olup olmadığını gözlemlemek ve aynı zamanda yağ silecek plakaları ile kılavuz raylar arasındaki temasın sıkı ve düzgün olup olmadığını kontrol etmek mümkündür. Yağ silecek plakalarında hafif bir aşınma tespit edilirse, uygun ayarlamalar veya onarımlar yapılabilir; aşınma şiddetliyse, kılavuz raylarının her zaman iyi yağlanmış ve çalışır durumda olmasını sağlamak için yeni yağ silecek plakaları zamanında değiştirilmelidir.
(III) Yağlama Yağı ve Soğutma Sıvısının Yönetimi
Yağlama Yağı ve Soğutma Suyu Durumlarının İzlenmesi ve Tedavisi
Yağlama yağı ve soğutma sıvısı, CNC takım tezgahlarının normal çalışması için vazgeçilmez bir araçtır. Yağlama yağı, esas olarak takım tezgahının kılavuz rayları, vidalı milleri ve milleri gibi hareketli parçaları yağlamak, sürtünmeyi ve aşınmayı azaltmak ve parçaların esnek hareketini ve yüksek hassasiyetli çalışmasını sağlamak için kullanılır. Soğutma sıvısı, işleme sırasında kesici takımların ve iş parçalarının yüksek sıcaklık nedeniyle hasar görmesini önlemek için soğutma ve talaş kaldırma amacıyla kullanılır ve aynı zamanda işleme sırasında oluşan talaşları temizleyerek işleme alanını temiz tutar.
İşleme tamamlandıktan sonra, operatörlerin yağlama yağı ve soğutma sıvısının durumunu kontrol etmeleri gerekir. Yağlama yağı için, yağ seviyesinin normal aralıkta olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Yağ seviyesi çok düşükse, ilgili spesifikasyondaki yağlama yağının zamanında eklenmesi gerekir. Bu arada, yağlama yağının renginin, şeffaflığının ve viskozitesinin normal olup olmadığını kontrol edin. Yağlama yağının renginin siyaha dönmesi, bulanıklaşması veya viskozitesinin önemli ölçüde değişmesi, yağlama yağının bozulduğu ve yağlama etkisini sağlamak için zamanında değiştirilmesi gerektiği anlamına gelebilir.
Soğutma sıvısı için, sıvı seviyesinin, konsantrasyonunun ve temizliğinin kontrol edilmesi gerekir. Sıvı seviyesi yetersiz olduğunda, soğutma sıvısı yenilenmelidir; konsantrasyon uygun değilse, soğutma etkisi ve pas önleme performansı etkilenecek ve ayarlamalar gerçek duruma göre yapılmalıdır; soğutma sıvısında çok fazla talaş kalıntısı varsa, soğutma ve yağlama performansı düşecek ve hatta soğutma boruları tıkanabilecektir. Bu durumda, soğutma sıvısının normal şekilde dolaşabilmesi ve takım tezgahının işlenmesi için iyi bir soğutma ortamı sağlayabilmesi için filtrelenmesi veya değiştirilmesi gerekir.
Yağlama yağı ve soğutma sıvısı, CNC takım tezgahlarının normal çalışması için vazgeçilmez bir araçtır. Yağlama yağı, esas olarak takım tezgahının kılavuz rayları, vidalı milleri ve milleri gibi hareketli parçaları yağlamak, sürtünmeyi ve aşınmayı azaltmak ve parçaların esnek hareketini ve yüksek hassasiyetli çalışmasını sağlamak için kullanılır. Soğutma sıvısı, işleme sırasında kesici takımların ve iş parçalarının yüksek sıcaklık nedeniyle hasar görmesini önlemek için soğutma ve talaş kaldırma amacıyla kullanılır ve aynı zamanda işleme sırasında oluşan talaşları temizleyerek işleme alanını temiz tutar.
İşleme tamamlandıktan sonra, operatörlerin yağlama yağı ve soğutma sıvısının durumunu kontrol etmeleri gerekir. Yağlama yağı için, yağ seviyesinin normal aralıkta olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Yağ seviyesi çok düşükse, ilgili spesifikasyondaki yağlama yağının zamanında eklenmesi gerekir. Bu arada, yağlama yağının renginin, şeffaflığının ve viskozitesinin normal olup olmadığını kontrol edin. Yağlama yağının renginin siyaha dönmesi, bulanıklaşması veya viskozitesinin önemli ölçüde değişmesi, yağlama yağının bozulduğu ve yağlama etkisini sağlamak için zamanında değiştirilmesi gerektiği anlamına gelebilir.
Soğutma sıvısı için, sıvı seviyesinin, konsantrasyonunun ve temizliğinin kontrol edilmesi gerekir. Sıvı seviyesi yetersiz olduğunda, soğutma sıvısı yenilenmelidir; konsantrasyon uygun değilse, soğutma etkisi ve pas önleme performansı etkilenecek ve ayarlamalar gerçek duruma göre yapılmalıdır; soğutma sıvısında çok fazla talaş kalıntısı varsa, soğutma ve yağlama performansı düşecek ve hatta soğutma boruları tıkanabilecektir. Bu durumda, soğutma sıvısının normal şekilde dolaşabilmesi ve takım tezgahının işlenmesi için iyi bir soğutma ortamı sağlayabilmesi için filtrelenmesi veya değiştirilmesi gerekir.
(IV) Güç Kapatma Sırası
Doğru Güç Kapatma İşlemi ve Önemi
CNC takım tezgahlarının güç kapatma sırası, takım tezgahlarının elektrik sistemini ve veri depolamasını korumak için büyük önem taşır. İşleme tamamlandıktan sonra, takım tezgahı operasyon panelindeki güç ve ana güç kaynağı sırayla kapatılmalıdır. Önce operasyon panelindeki gücün kapatılması, takım tezgahının kontrol sisteminin güncel verilerin depolanması ve sistem öz denetimi gibi işlemleri sistematik olarak tamamlamasını sağlayarak, ani güç kesintilerinden kaynaklanan veri kaybını veya sistem arızalarını önler. Örneğin, bazı CNC takım tezgahları işleme süreci sırasında işleme parametrelerini, takım telafi verilerini vb. gerçek zamanlı olarak günceller ve depolar. Ana güç kaynağı doğrudan kapatılırsa, bu kaydedilmemiş veriler kaybolabilir ve bu da sonraki işleme hassasiyetini ve verimliliğini etkileyebilir.
Çalışma panelindeki gücü kapattıktan sonra, makine tezgahının tüm elektrik sisteminin güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlamak ve elektrikli bileşenlerin ani olarak kapanması nedeniyle oluşabilecek elektromanyetik şokları veya diğer elektrik arızalarını önlemek için ana güç kaynağını kapatın. Doğru güç kapatma sırası, CNC takım tezgahlarının bakımı için temel gerekliliklerden biridir ve makine tezgahının elektrik sisteminin kullanım ömrünü uzatmaya ve makine tezgahının istikrarlı çalışmasını sağlamaya yardımcı olur.
CNC takım tezgahlarının güç kapatma sırası, takım tezgahlarının elektrik sistemini ve veri depolamasını korumak için büyük önem taşır. İşleme tamamlandıktan sonra, takım tezgahı operasyon panelindeki güç ve ana güç kaynağı sırayla kapatılmalıdır. Önce operasyon panelindeki gücün kapatılması, takım tezgahının kontrol sisteminin güncel verilerin depolanması ve sistem öz denetimi gibi işlemleri sistematik olarak tamamlamasını sağlayarak, ani güç kesintilerinden kaynaklanan veri kaybını veya sistem arızalarını önler. Örneğin, bazı CNC takım tezgahları işleme süreci sırasında işleme parametrelerini, takım telafi verilerini vb. gerçek zamanlı olarak günceller ve depolar. Ana güç kaynağı doğrudan kapatılırsa, bu kaydedilmemiş veriler kaybolabilir ve bu da sonraki işleme hassasiyetini ve verimliliğini etkileyebilir.
Çalışma panelindeki gücü kapattıktan sonra, makine tezgahının tüm elektrik sisteminin güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlamak ve elektrikli bileşenlerin ani olarak kapanması nedeniyle oluşabilecek elektromanyetik şokları veya diğer elektrik arızalarını önlemek için ana güç kaynağını kapatın. Doğru güç kapatma sırası, CNC takım tezgahlarının bakımı için temel gerekliliklerden biridir ve makine tezgahının elektrik sisteminin kullanım ömrünü uzatmaya ve makine tezgahının istikrarlı çalışmasını sağlamaya yardımcı olur.
IV. CNC Takım Tezgahlarının Çalıştırılması ve Çalıştırılması Prensipleri
(I) Başlangıç İlkesi
Sıfıra Dönüş, Manuel Çalışma, Yavaş Yavaş Çalışma ve Otomatik Çalışma Başlatma Sırası ve Prensibi
Bir CNC takım tezgahı çalıştırılırken, sıfıra dönme prensibi (özel gereksinimler hariç), manuel işlem, kademeli ilerleme işlemi ve otomatik işlem izlenmelidir. Sıfıra dönme işlemi, takım tezgahının koordinat eksenlerinin, takım tezgahı koordinat sisteminin oluşturulmasının temeli olan takım tezgahı koordinat sisteminin başlangıç konumuna dönmesini sağlar. Sıfıra dönme işlemi sayesinde, takım tezgahı her bir koordinat ekseninin başlangıç konumunu belirleyerek, sonraki hassas hareket kontrolü için bir referans noktası sağlayabilir. Sıfıra dönme işlemi gerçekleştirilmezse, takım tezgahı mevcut konumun bilinmemesi nedeniyle hareket sapmalarına sahip olabilir ve bu da işleme hassasiyetini etkileyerek çarpışma kazalarına yol açabilir.
Sıfıra dönüş işlemi tamamlandıktan sonra manuel işlem gerçekleştirilir. Manuel işlem, operatörlerin takım tezgahının her bir koordinat eksenini ayrı ayrı kontrol ederek takım tezgahının hareketinin normal olup olmadığını, örneğin koordinat ekseninin hareket yönünün doğru olup olmadığını ve hareket hızının sabit olup olmadığını kontrol etmelerine olanak tanır. Bu adım, resmi işleme öncesinde takım tezgahının olası mekanik veya elektriksel sorunlarını tespit etmeye ve zamanında ayarlamalar ve onarımlar yapmaya yardımcı olur.
Yavaş ilerleme işlemi, koordinat eksenlerini manuel olarak daha düşük bir hızda ve kısa bir mesafe boyunca hareket ettirerek, takım tezgahının hareket hassasiyetini ve hassasiyetini daha da kontrol etmektir. Yavaş ilerleme işlemi sayesinde, düşük hızlı hareket sırasında takım tezgahının tepki durumu, örneğin kılavuz vidanın iletiminin düzgün olup olmadığı ve kılavuz rayın sürtünmesinin düzgün olup olmadığı daha ayrıntılı olarak gözlemlenebilir.
Son olarak, otomatik işlem gerçekleştirilir; yani işleme programı, takım tezgahının kontrol sistemine girilir ve takım tezgahı, programa göre parçaların işlenmesini otomatik olarak tamamlar. Takım tezgahının tüm performansının, sıfırlama, manuel işlem ve kademeli işlem gibi önceki işlemlerle normal olduğu doğrulandıktan sonra, işleme sürecinin güvenliğini ve hassasiyetini sağlamak için otomatik işleme gerçekleştirilebilir.
Bir CNC takım tezgahı çalıştırılırken, sıfıra dönme prensibi (özel gereksinimler hariç), manuel işlem, kademeli ilerleme işlemi ve otomatik işlem izlenmelidir. Sıfıra dönme işlemi, takım tezgahının koordinat eksenlerinin, takım tezgahı koordinat sisteminin oluşturulmasının temeli olan takım tezgahı koordinat sisteminin başlangıç konumuna dönmesini sağlar. Sıfıra dönme işlemi sayesinde, takım tezgahı her bir koordinat ekseninin başlangıç konumunu belirleyerek, sonraki hassas hareket kontrolü için bir referans noktası sağlayabilir. Sıfıra dönme işlemi gerçekleştirilmezse, takım tezgahı mevcut konumun bilinmemesi nedeniyle hareket sapmalarına sahip olabilir ve bu da işleme hassasiyetini etkileyerek çarpışma kazalarına yol açabilir.
Sıfıra dönüş işlemi tamamlandıktan sonra manuel işlem gerçekleştirilir. Manuel işlem, operatörlerin takım tezgahının her bir koordinat eksenini ayrı ayrı kontrol ederek takım tezgahının hareketinin normal olup olmadığını, örneğin koordinat ekseninin hareket yönünün doğru olup olmadığını ve hareket hızının sabit olup olmadığını kontrol etmelerine olanak tanır. Bu adım, resmi işleme öncesinde takım tezgahının olası mekanik veya elektriksel sorunlarını tespit etmeye ve zamanında ayarlamalar ve onarımlar yapmaya yardımcı olur.
Yavaş ilerleme işlemi, koordinat eksenlerini manuel olarak daha düşük bir hızda ve kısa bir mesafe boyunca hareket ettirerek, takım tezgahının hareket hassasiyetini ve hassasiyetini daha da kontrol etmektir. Yavaş ilerleme işlemi sayesinde, düşük hızlı hareket sırasında takım tezgahının tepki durumu, örneğin kılavuz vidanın iletiminin düzgün olup olmadığı ve kılavuz rayın sürtünmesinin düzgün olup olmadığı daha ayrıntılı olarak gözlemlenebilir.
Son olarak, otomatik işlem gerçekleştirilir; yani işleme programı, takım tezgahının kontrol sistemine girilir ve takım tezgahı, programa göre parçaların işlenmesini otomatik olarak tamamlar. Takım tezgahının tüm performansının, sıfırlama, manuel işlem ve kademeli işlem gibi önceki işlemlerle normal olduğu doğrulandıktan sonra, işleme sürecinin güvenliğini ve hassasiyetini sağlamak için otomatik işleme gerçekleştirilebilir.
(II) Çalışma Prensibi
Düşük Hız, Orta Hız ve Yüksek Hızın Çalışma Sırası ve Gerekliliği
Takım tezgahının çalışması düşük hız, orta hız ve ardından yüksek hız prensibine göre olmalı ve düşük ve orta hızdaki çalışma süresi 2-3 dakikadan az olmamalıdır. Çalıştırıldıktan sonra, takım tezgahının her bir parçası, özellikle mil, vidalı mil ve kılavuz ray gibi önemli hareketli parçalar ön ısıtma işlemine tabi tutulmalıdır. Düşük hızlı çalışma, bu parçaların kademeli olarak ısınmasını sağlayarak yağlama yağının her bir sürtünme yüzeyine eşit şekilde dağılmasını ve soğuk çalıştırma sırasında sürtünme ve aşınmayı azaltmasını sağlar. Bu arada, düşük hızlı çalışma, takım tezgahının düşük hız durumundaki çalışma kararlılığını, örneğin anormal titreşim ve ses olup olmadığını kontrol etmeye de yardımcı olur.
Bir süre düşük hızda çalıştıktan sonra, orta hızda çalışmaya geçilir. Orta hızda çalışma, parçaların sıcaklığını daha da artırarak daha uygun bir çalışma durumuna ulaşmalarını sağlayabilir ve aynı zamanda, iş milinin dönme hızı kararlılığı ve besleme sisteminin tepki hızı gibi takım tezgahının orta hızda performansını da test edebilir. Düşük hızlı ve orta hızlı çalışma süreçleri sırasında, takım tezgahında herhangi bir anormal durum tespit edilirse, yüksek hızlı çalışma sırasında ciddi arızaları önlemek için zamanında durdurularak muayene ve onarım yapılabilir.
Takım tezgahının düşük ve orta hız çalışmalarında herhangi bir anormal durum olmadığı tespit edildiğinde, hız kademeli olarak yüksek hıza çıkarılabilir. Yüksek hızlı çalışma, CNC takım tezgahlarının yüksek verimli işleme kabiliyetlerini sergilemeleri için anahtardır, ancak bu işlem yalnızca takım tezgahı tamamen önceden ısıtıldıktan ve performansı test edildikten sonra gerçekleştirilebilir. Bu sayede, yüksek hızlı çalışma sırasında takım tezgahının hassasiyeti, kararlılığı ve güvenilirliği sağlanır, takım tezgahının kullanım ömrü uzatılır ve aynı zamanda işlenen parçaların kalitesi ve işleme verimliliği garanti altına alınır.
Takım tezgahının çalışması düşük hız, orta hız ve ardından yüksek hız prensibine göre olmalı ve düşük ve orta hızdaki çalışma süresi 2-3 dakikadan az olmamalıdır. Çalıştırıldıktan sonra, takım tezgahının her bir parçası, özellikle mil, vidalı mil ve kılavuz ray gibi önemli hareketli parçalar ön ısıtma işlemine tabi tutulmalıdır. Düşük hızlı çalışma, bu parçaların kademeli olarak ısınmasını sağlayarak yağlama yağının her bir sürtünme yüzeyine eşit şekilde dağılmasını ve soğuk çalıştırma sırasında sürtünme ve aşınmayı azaltmasını sağlar. Bu arada, düşük hızlı çalışma, takım tezgahının düşük hız durumundaki çalışma kararlılığını, örneğin anormal titreşim ve ses olup olmadığını kontrol etmeye de yardımcı olur.
Bir süre düşük hızda çalıştıktan sonra, orta hızda çalışmaya geçilir. Orta hızda çalışma, parçaların sıcaklığını daha da artırarak daha uygun bir çalışma durumuna ulaşmalarını sağlayabilir ve aynı zamanda, iş milinin dönme hızı kararlılığı ve besleme sisteminin tepki hızı gibi takım tezgahının orta hızda performansını da test edebilir. Düşük hızlı ve orta hızlı çalışma süreçleri sırasında, takım tezgahında herhangi bir anormal durum tespit edilirse, yüksek hızlı çalışma sırasında ciddi arızaları önlemek için zamanında durdurularak muayene ve onarım yapılabilir.
Takım tezgahının düşük ve orta hız çalışmalarında herhangi bir anormal durum olmadığı tespit edildiğinde, hız kademeli olarak yüksek hıza çıkarılabilir. Yüksek hızlı çalışma, CNC takım tezgahlarının yüksek verimli işleme kabiliyetlerini sergilemeleri için anahtardır, ancak bu işlem yalnızca takım tezgahı tamamen önceden ısıtıldıktan ve performansı test edildikten sonra gerçekleştirilebilir. Bu sayede, yüksek hızlı çalışma sırasında takım tezgahının hassasiyeti, kararlılığı ve güvenilirliği sağlanır, takım tezgahının kullanım ömrü uzatılır ve aynı zamanda işlenen parçaların kalitesi ve işleme verimliliği garanti altına alınır.
V. CNC Takım Tezgahlarının Çalışma Özellikleri ve Güvenlik Koruması
(I) Operasyon Özellikleri
İş Parçaları ve Kesici Takımlar için Operasyon Spesifikasyonları
İş parçalarını aynalar üzerinde veya merkezler arasında vurmak, düzeltmek veya değiştirmek kesinlikle yasaktır. Aynalar ve merkezler üzerinde bu tür işlemlerin yapılması, takım tezgahının konumlandırma hassasiyetini, aynaların ve merkez yüzeylerini ve sıkma hassasiyetini ve güvenilirliğini olumsuz etkileyebilir. İş parçalarını sıkarken, bir sonraki adıma geçmeden önce iş parçalarının ve kesici takımların sıkıca sıkıldığından emin olmak gerekir. Sıkıştırılmamış iş parçaları veya kesici takımlar, işleme işlemi sırasında gevşeyebilir, yerinden çıkabilir ve hatta fırlayabilir; bu durum, işlenmiş parçaların hurdaya ayrılmasına yol açmakla kalmaz, aynı zamanda operatörlerin kişisel güvenliği için de ciddi bir tehdit oluşturur.
Operatörler, kesici takımları veya iş parçalarını değiştirirken, ayarlarken veya çalışma sırasında tezgahtan ayrılırken tezgahı durdurmalıdır. Tezgah çalışırken bu işlemlerin gerçekleştirilmesi, tezgah hareketli parçalarına kazara temas nedeniyle kazalara ve ayrıca kesici takımların veya iş parçalarının hasar görmesine neden olabilir. Tezgahın durdurulması, operatörlerin kesici takımları ve iş parçalarını güvenli bir şekilde değiştirip ayarlayabilmelerini ve tezgah ile işleme sürecinin kararlılığını sağlayabilir.
İş parçalarını aynalar üzerinde veya merkezler arasında vurmak, düzeltmek veya değiştirmek kesinlikle yasaktır. Aynalar ve merkezler üzerinde bu tür işlemlerin yapılması, takım tezgahının konumlandırma hassasiyetini, aynaların ve merkez yüzeylerini ve sıkma hassasiyetini ve güvenilirliğini olumsuz etkileyebilir. İş parçalarını sıkarken, bir sonraki adıma geçmeden önce iş parçalarının ve kesici takımların sıkıca sıkıldığından emin olmak gerekir. Sıkıştırılmamış iş parçaları veya kesici takımlar, işleme işlemi sırasında gevşeyebilir, yerinden çıkabilir ve hatta fırlayabilir; bu durum, işlenmiş parçaların hurdaya ayrılmasına yol açmakla kalmaz, aynı zamanda operatörlerin kişisel güvenliği için de ciddi bir tehdit oluşturur.
Operatörler, kesici takımları veya iş parçalarını değiştirirken, ayarlarken veya çalışma sırasında tezgahtan ayrılırken tezgahı durdurmalıdır. Tezgah çalışırken bu işlemlerin gerçekleştirilmesi, tezgah hareketli parçalarına kazara temas nedeniyle kazalara ve ayrıca kesici takımların veya iş parçalarının hasar görmesine neden olabilir. Tezgahın durdurulması, operatörlerin kesici takımları ve iş parçalarını güvenli bir şekilde değiştirip ayarlayabilmelerini ve tezgah ile işleme sürecinin kararlılığını sağlayabilir.
(II) Güvenlik Koruması
Sigorta ve Güvenlik Koruma Cihazlarının Bakımı
CNC takım tezgahlarındaki sigorta ve güvenlik koruma cihazları, takım tezgahlarının güvenli bir şekilde çalışmasını ve operatörlerin kişisel güvenliğini sağlamak için önemli donanımlardır ve operatörlerin takım tezgahlarını istedikleri gibi sökmelerine veya taşımalarına izin verilmez. Bu cihazlar arasında aşırı yük koruma cihazları, hareket limit anahtarları, koruyucu kapılar vb. bulunur. Aşırı yük koruma cihazı, takım tezgahı aşırı yüklendiğinde gücü otomatik olarak keserek takım tezgahının aşırı yük nedeniyle hasar görmesini önler; hareket limit anahtarı, aşırı hareketten kaynaklanan çarpışma kazalarını önlemek için takım tezgahının koordinat eksenlerinin hareket aralığını sınırlayabilir; koruyucu kapı, işleme işlemi sırasında talaş sıçramasını ve soğutma sıvısının sızmasını ve operatörlere zarar vermesini etkili bir şekilde önler.
Bu sigorta ve emniyet koruma cihazları istenildiği gibi sökülüp taşınırsa, takım tezgahının emniyet performansı büyük ölçüde düşecek ve çeşitli emniyet kazaları meydana gelme olasılığı artacaktır. Bu nedenle, operatörler, takım tezgahının çalışması sırasında normal görevlerini yerine getirebilmelerini sağlamak için, koruyucu kapağın sızdırmazlık performansını ve hareket limit anahtarının hassasiyetini kontrol etmek gibi bu cihazların bütünlüğünü ve etkinliğini düzenli olarak kontrol etmelidir.
CNC takım tezgahlarındaki sigorta ve güvenlik koruma cihazları, takım tezgahlarının güvenli bir şekilde çalışmasını ve operatörlerin kişisel güvenliğini sağlamak için önemli donanımlardır ve operatörlerin takım tezgahlarını istedikleri gibi sökmelerine veya taşımalarına izin verilmez. Bu cihazlar arasında aşırı yük koruma cihazları, hareket limit anahtarları, koruyucu kapılar vb. bulunur. Aşırı yük koruma cihazı, takım tezgahı aşırı yüklendiğinde gücü otomatik olarak keserek takım tezgahının aşırı yük nedeniyle hasar görmesini önler; hareket limit anahtarı, aşırı hareketten kaynaklanan çarpışma kazalarını önlemek için takım tezgahının koordinat eksenlerinin hareket aralığını sınırlayabilir; koruyucu kapı, işleme işlemi sırasında talaş sıçramasını ve soğutma sıvısının sızmasını ve operatörlere zarar vermesini etkili bir şekilde önler.
Bu sigorta ve emniyet koruma cihazları istenildiği gibi sökülüp taşınırsa, takım tezgahının emniyet performansı büyük ölçüde düşecek ve çeşitli emniyet kazaları meydana gelme olasılığı artacaktır. Bu nedenle, operatörler, takım tezgahının çalışması sırasında normal görevlerini yerine getirebilmelerini sağlamak için, koruyucu kapağın sızdırmazlık performansını ve hareket limit anahtarının hassasiyetini kontrol etmek gibi bu cihazların bütünlüğünü ve etkinliğini düzenli olarak kontrol etmelidir.
(III) Program Doğrulaması
Program Doğrulamanın Önemi ve Çalışma Yöntemleri
Bir CNC takım tezgahının işlenmesine başlamadan önce, kullanılan programın işlenecek parçaya benzer olup olmadığını kontrol etmek için program doğrulama yöntemi kullanılmalıdır. Herhangi bir hata olmadığı doğrulandıktan sonra, güvenlik kapağı kapatılabilir ve takım tezgahı parçayı işlemeye başlayabilir. Program doğrulama, program hatalarından kaynaklanan işleme kazalarını ve parça hurdalarını önlemek için önemli bir bağlantıdır. Program takım tezgahına girildikten sonra, program doğrulama fonksiyonu aracılığıyla takım tezgahı, kesme işlemi yapılmadan kesici takımın hareket yörüngesini simüle edebilir ve programdaki dil bilgisi hatalarını, kesici takım yolunun makul olup olmadığını ve işleme parametrelerinin doğru olup olmadığını kontrol edebilir.
Program doğrulaması yapılırken, operatörler kesici takımın simüle edilmiş hareket yörüngesini dikkatlice gözlemlemeli ve kesici takım yolunun istenen parça şekli ve boyutunu doğru bir şekilde işleyebildiğinden emin olmak için parça çizimiyle karşılaştırmalıdır. Programda sorunlar bulunursa, resmi işleme gerçekleştirilmeden önce program doğrulaması doğru olana kadar bunlar zamanında değiştirilmeli ve hata ayıklanmalıdır. Bu arada, işleme süreci sırasında operatörler takım tezgahının çalışma durumuna da dikkat etmelidir. Anormal bir durum tespit edildiğinde, kazaları önlemek için takım tezgahı derhal durdurulup inceleme yapılmalıdır.
Bir CNC takım tezgahının işlenmesine başlamadan önce, kullanılan programın işlenecek parçaya benzer olup olmadığını kontrol etmek için program doğrulama yöntemi kullanılmalıdır. Herhangi bir hata olmadığı doğrulandıktan sonra, güvenlik kapağı kapatılabilir ve takım tezgahı parçayı işlemeye başlayabilir. Program doğrulama, program hatalarından kaynaklanan işleme kazalarını ve parça hurdalarını önlemek için önemli bir bağlantıdır. Program takım tezgahına girildikten sonra, program doğrulama fonksiyonu aracılığıyla takım tezgahı, kesme işlemi yapılmadan kesici takımın hareket yörüngesini simüle edebilir ve programdaki dil bilgisi hatalarını, kesici takım yolunun makul olup olmadığını ve işleme parametrelerinin doğru olup olmadığını kontrol edebilir.
Program doğrulaması yapılırken, operatörler kesici takımın simüle edilmiş hareket yörüngesini dikkatlice gözlemlemeli ve kesici takım yolunun istenen parça şekli ve boyutunu doğru bir şekilde işleyebildiğinden emin olmak için parça çizimiyle karşılaştırmalıdır. Programda sorunlar bulunursa, resmi işleme gerçekleştirilmeden önce program doğrulaması doğru olana kadar bunlar zamanında değiştirilmeli ve hata ayıklanmalıdır. Bu arada, işleme süreci sırasında operatörler takım tezgahının çalışma durumuna da dikkat etmelidir. Anormal bir durum tespit edildiğinde, kazaları önlemek için takım tezgahı derhal durdurulup inceleme yapılmalıdır.
VI. Sonuç
Modern mekanik üretimin temel teknolojilerinden biri olan CNC işleme, işleme hassasiyeti, verimliliği ve kalitesi açısından imalat sanayinin gelişmişlik düzeyiyle doğrudan ilişkilidir. CNC takım tezgahlarının hizmet ömrü ve performans istikrarı, yalnızca takım tezgahlarının kalitesine bağlı olmakla kalmaz, aynı zamanda operatörlerin günlük kullanım sürecindeki çalışma özellikleri, bakım ve güvenlik önlemleri konusundaki farkındalıklarıyla da yakından ilişkilidir. CNC işleme teknolojisinin ve CNC takım tezgahlarının özelliklerini derinlemesine anlayarak ve işleme sonrası önlemlere, çalıştırma ve çalışma prensiplerine, çalışma özelliklerine ve güvenlik önlemlerine sıkı sıkıya uyarak, takım tezgahlarının arızalanma oranı etkili bir şekilde azaltılabilir, takım tezgahlarının hizmet ömrü uzatılabilir, işleme verimliliği ve ürün kalitesi iyileştirilebilir ve işletmeler için daha fazla ekonomik fayda ve pazar rekabeti sağlanabilir. Üretim sanayinin gelecekteki gelişiminde, CNC teknolojisinin sürekli yenilenmesi ve ilerlemesiyle birlikte, operatörler CNC işleme alanındaki giderek artan gereksinimlere uyum sağlamak ve CNC işleme teknolojisinin gelişimini daha üst seviyeye taşımak için sürekli olarak yeni bilgi ve beceriler öğrenmeli ve bu becerilerde ustalaşmalıdır.